Saïd Gharbi, een talentvolle performer
Op 14 mei was hij aanwezig op de eerste familiedag om alle jonge liefhebbers kennis te laten maken met hedendaagse dans. Saïd Gharbi laat zich omschrijven als een performer in dans, theater en choreografie en vertelt ons dat hij dankzij zijn visuele handicap artiest is geworden. Herontdek zijn portret uit Witte Stok nummer 2 van dit jaar.
Hoe ben je in contact gekomen met de danswereld?
In 1993, toen ik 24 jaar oud was, wilde Wim Vandekeybus, een internationaal bekende Vlaamse danser, choreograaf en filmmaker, een project opzetten met personen met een visuele handicap. Hij belde naar verschillende organisaties zoals de Brailleliga waar ik een opleiding volgde. De directeur van de opleiding vertelde me erover en van daaruit ging het verder. Ik had niet gedacht dat het iets positiefs zou worden. Ik heb aan verschillende van Wims creaties meegewerkt met ziende dansers. We bereiden een show voor ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van het dansgezelschap in juli 2022.
En vele andere gebeurtenissen vonden hiernaast plaats?
Ik heb het gezelschap BGM opgericht: ‘Les Ballets du Grand Maghreb’. Onder de voorstellingen waren er ‘L'attente’ in de KVS, ‘Clair obscur’ in coproductie met Espace Magh... Het gezelschap heeft zich ontwikkeld tot het ‘Ballet du Grand Miro’ dat zich heeft toegelegd op workshops om mensen bewust te maken van dansen in het donker of simpelweg blindheid. Deze workshops zijn vaak inclusief en bestaan uit ziende, slechtziende of blinde mensen en personen met andere handicaps. Ik heb ook workshops gegeven aan de Brailleliga. Ik voel me heel bevoorrecht omdat ik mijn opleiding in de praktijk heb geleerd. De meeste kunstenaars moeten jarenlang lessen volgen.
Hoe voel je je op de scène?
Als ik alleen op het podium sta, beweeg ik veel, afhankelijk van de directe omgeving. Dat wil zeggen, het reliëf op de vloer, de omringende geluiden...
Als ik met andere dansers beweeg, vereenvoudigt dat mijn taak omdat er contact is met anderen en ik me via hen kan oriënteren. Vanaf het moment dat het een duet of een trio is, is er geen reden meer om me zorgen te maken, omdat ik me laat meeslepen door de beweging van de choreografie en ik dus veel veiliger ben. Het is waar dat er niet zoiets bestaat als een nulrisico wanneer je niet kunt zien, maar we zetten alles op alles om onszelf zo veilig mogelijk te voelen.
Hoe komt het dat je blind bent?
Het is pigmentair en erfelijk. Er zijn verschillende leden van mijn familie die blind zijn. Je verliest je zicht beetje bij beetje. Er werd goed voor mij gezorgd, want toen ik 10 jaar oud was, werd ik door mijn ouders ingeschreven in een speciale school waar ik leerde wat je moet weten en kennen als je een visuele handicap hebt, zoals brailleschrift. Ik begon een witte stok te gebruiken toen ik 14 was, ook al kon ik nog wel schaduw zien. De overgang was niet te plots. Ik dacht dat het beter was om op die leeftijd een visuele handicap te krijgen dan op je 35e, wanneer je misschien al in een gezins- en beroepssituatie zit en je alles moet veranderen. Mijn problemen met blindheid kwamen pas later in mijn beroepsleven, omdat ik wilde doen wat ziende mensen doen. Soms vond ik het gênant om mijn stok te laten zien. Wat heb ik tijd verspild met mezelf te verstoppen!
Is dat nu verleden tijd?
Ja, sinds 2006 heb ik een blindengeleidehond aan mijn zijde en ben ik serener, ik denk dat dat de periode is geweest met de meeste veranderingen. Ik voel me beter en anderen ook, ik zie het aan de manier waarop ze in het dagelijks leven met me omgaan. Vroeger wilde ik doen wat zienden deden en nu doe ik het, maar ik blijf mezelf. Ik kan niet zien, maar ik ontmoet mensen, ik praat met ze. Wij kunnen bepaalde taboes in verband met blindheid doorbreken. We openen deuren.
